Toxoplasma gondi – przeciwciała IgG

Pacjent powinien być na czczo.
Krew pobrać rano między 7:00, a 9:00 lub wg. wskazań lekarza.

Toksoplazmoza jest chorobą wywołaną przez pierwotniaka – Toxoplasma gondii. Pasożyt ten może bytować w różnych postaciach rozwojowych w obrębie przewodu pokarmowego kotów oraz w innych narządach u większości ssaków (w tym u człowieka). Chorobę dzieli się ze względu na moment, w którym doszło do zarażenia. Wyróżniamy toksoplazmozę wrodzoną (gdy do zarażenia dziecka doszło w trakcie trwania ciąży) oraz nabytą (zarażenie po urodzeniu). Człowiek jest żywicielem pośrednim dla pierwotniaka Toxoplasma gondii, tzn., że w jego organizmie nie dochodzi do rozmnażania się pasożyta. Następuje jedynie dojrzewanie do tego procesu, który zachodzi w przewodzie pokarmowym kotów, będących żywicielem ostatecznym.

Toksoplazmoza w ciąży.

W I trymestrze dochodzi do powstawania i intensywnego rozwoju wszystkich narządów u płodu. Jest on w tym czasie najbardziej wrażliwy na działanie czynników uszkadzających. Toxoplasma gondii wywołujący toksoplazmozę może przechodzić przez łożysko i zarażać płód. Aby do tego doszło, musi nastąpić pierwotne (pierwszorazowe) zarażenie toksoplazmozą ciężarnej. Tylko w fazie aktywnej choroby (w ciągu kilku tygodni od rozpoczęcia infekcji) pasożyt występuje we krwi i ma zdolność przechodzenia przez łożysko. Nie ma tutaj znaczenia, czy zarażenie przebiega u matki z objawami, czy bezobjawowo. Do zarażenia wewnątrzmacicznego płodu zdecydowanie rzadziej dochodzi w sytuacji:

• reaktywacji infekcji u ciężarnej, która jest w stanie upośledzonej odporności,
  
  
• zarażenia kobiety niedługo przed zajściem w ciążę (do 2-3 miesięcy),
  
  
• reinfekcji ciężarnej przez inny szczep pierwotniaka.
  
  
Jeżeli u kobiety w ciąży dojdzie do pierwotnego zarażenia toksoplazmozą, to ryzyko przeniesienia na płód wynosi 30-40%. Jest najmniejsze w trakcie I trymestru, gdy ryzyko ciężkiego przebiegu dla płodu jest największe. W kolejnych trymestrach ryzyko zarażenia rośnie, ale płód nie jest już na nie tak bardzo wrażliwy.



Niestety nie można przewidzieć, jak zarażenie toksoplazmozą wpłynie na dalszy przebieg ciąży i rozwój dziecka. Przebieg choroby może być całkowicie bezobjawowy, bez niekorzystnych następstw po porodzie, pasożyt może jednak powodować także zgon wewnątrzmaciczny, wady rozwojowe lub inne objawy.

W związku z potencjalnie dużym ryzykiem dla dziecka i możliwością włączenia leczenia w trakcie ciąży wprowadzono diagnostykę tej choroby. Polega ona na analizie obecności i stężenia swoistych przeciwciał we krwi. Są to dwie klasy przeciwciał:




IgM – powstają już na początku zarażenia; ich pojawienie się lub wysokie stężenie (przy niskim IgG) świadczą o aktualnym zarażeniu;

IgG – pojawiają się po kilku tygodniach od rozpoczęcia infekcji; ich wzrastający poziom świadczy o niedawnym zarażeniu; występowanie przeciwciał IgG przy braku IgM wskazują na odległe przebycie choroby.

Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego pomiar tych przeciwciał wykonuje się dwukrotnie w czasie ciąży:



• na początku (do 10 tygodnia),
  
  
• w 21-26 tygodniu.
  
  

Źródła zakażenia: Pasożyt ten może być przenoszony przez spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa zakażonych zwierząt, spożycie niepasteryzowanego mleka od zarażonych krów oraz przez kontakt z zakażonymi odchodami zwierząt (na przykład kocimi).




Objawy toksoplazmozy: U zdrowych osób dorosłych zakażonych Toxoplasma gondii często nie występują objawy lub pojawiają się łagodne objawy grypopodobne. Jednak u osób z osłabionym układem odpornościowym (takich jak osoby z AIDS czy osoby poddawane leczeniu immunosupresyjnemu) toksoplazmoza może przebiegać ciężko i stanowić poważne zagrożenie dla życia.




Diagnostyka i leczenie: Diagnoza toksoplazmozy może być potwierdzona poprzez testy immunologiczne we krwi. Leczenie zazwyczaj polega na podawaniu leków przeciwpasożytniczych, zwłaszcza u osób z osłabionym układem odpornościowym.




Aby zapobiec toksoplazmozie, ważne jest wyeliminowanie potencjalnych dróg zarażenia. Ma to szczególne znaczenie w przypadku kobiet planujących ciąże lub będących w ciąży oraz osób w stanie immunosupresji (m.in. po przeszczepieniu narządu czy chorych na AIDS), które są narażone na ciężkie objawy toksoplazmozy.




Podstawowe sposoby zapobiegania toksoplazmozie to:



• odpowiednia obróbka termiczna pokarmów – niespożywanie surowego/niedogotowanego mięsa i jego przetworów, surowych jaj i mleka; mycie przyborów kuchennych, które miały kontakt z surowym mięsem;
  
  
• dokładne mycie warzyw i owoców przed zjedzeniem;
  
  
• staranne mycie rąk po kontakcie z ziemią, czyszczeniu kociej kuwety lub stosowanie rękawiczek.
  
  
W przypadku kobiet planujących ciążę wskazane jest oznaczenie przeciwciał we krwi, aby sprawdzić, czy kobieta przeszła toksoplazmozę. Jeżeli badania potwierdzają przebyte zarażenie, to wówczas nie ma wskazań do badań w ciąży.



Wykrycie przeciwciał przeciwko Toxoplasma gondii w klasie IgG wskazuje na:



• aktywny proces chorobowy,
  
  
• przebytą toksoplazmoza.