Cytologia konwencjonalna

Materiał do badania cytologicznego powinno się pobierać nie wcześniej niż po upływie tygodnia od ostatniego badania ginekologicznego lub USG dopochwowego. Cytologia pobierana jest w okresie minimum 2 dni po zakończonej miesiączce i najpóźniej na 2 dni przed kolejną. Na 3 dni przed pobraniem nie należy stosować leków dopochwowych, irygacji pochwy i nie współżyć.

Materiał do badania pobierany jest na fotelu ginekologicznym. Po założeniu wziernika do pochwy uwidoczniona zostaje szyjka macicy, a następnie lekarz lub położna specjalną szczoteczką która sięga w głąb kanału szyjki macicy, wykonuje kilka ruchów obrotowych po powierzchni tarczy szyjki macicy zbierając z jej powierzchni i wnętrza kanału materiał obejmujący komórki nabłonkowe, gruczołowe, śluz, bakterie obecne w pochwie zarówno te fizjologiczne jak i te będące przyczyną infekcji, drobnoustroje i komórki zapalne. Czasem po pobraniu cytologii pojawia się niewielkie krwawienie. Szczoteczka do pobrania cytologii jest sztywna, a nabłonek pokrywający szyjkę bardzo delikatny i dlatego nierzadko podczas pobierania cytologii dochodzi do powierzchownego zadrapania szyjki, czego efektem jest niegroźne krwawienie.

Cytologia konwencjonalna jest badaniem stosowanym od wielu lat w diagnostyce raka szyjki macicy. Badanie cytologiczne może być pobrane zarówno metodą konwencjonalną, jak i płynną. Obie metody pozwalają rozpoznać stany przedrakowe jeszcze w stadium bezobjawowym.

Główną przyczyną raka szyjki macicy jest utrzymująca się infekcja wirusem zwanym brodawczakiem ludzkim (HPV). Do zakażenia może dojść w czasie stosunku płciowego, jak również w przypadku bezpośredniego kontaktu ze skórą osoby zakażonej. Prezerwatywa przed nim nie chroni całkowicie. Szacuje się, że 50-80% mężczyzn i kobiet zostanie zakażonych HPV przynajmniej raz w życiu. U kobiet w większość infekcja szyjki macicy goi się spontanicznie. Ale w 10% przypadków wirus nie zostaje wyeliminowany i powoduje zmiany przedrakowe lub nowotworowe.

Zakażenia HPV mogą prowadzić również do raka odbytu, przestrzeni ustno-gardłowej, pochwy, sromu oraz prącia. Raka szyjki macicy poprzedza wewnątrznabłonkowa neoplazja szyjki macicy (CIN). Najczęściej nowotwór rozwija się w tzw. strefie granicznej, która znajduje się w miejscu występowania dwóch typów nabłonków – gruczołowego (wyściela jamę macicy i kanał szyjki) i płaskiego (pokrywa pochwę i część pochwową szyjki).

Głównymi czynnikami wpływającymi na pojawienie się raka szyjki macicy są:

• przewlekłe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV 16 i 18; lub innymi typami onkogennymi;
  
  

• wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego;
  
  
• duża liczba partnerów seksualnych lub partner, niedochowujący wierności;
  
  
• duża liczba porodów;
  
  
• wiek (zachorowalność zwiększa się wraz z wiekiem);
  
  
• wieloletnie palenie papierosów;
  
  
• śródnabłonkowa neoplazja szyjki (CIN) w wywiadzie.
  
  

Przyczyny prawdopodobne:




• wieloletnie stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych;
  
  

• niewłaściwa dieta, bogata w czerwone mięso, tłuszcze zwierzęce;
  
  
• zakażenie wirusem HIV;
  
  
• zakażenia narządów płciowych przenoszone drogą płciową, inne niż HPV (np. chlamydia, rzęsistek, wirus opryszczki HSV-2);
  
  
• stany obniżonej odporności – immunosupresja w związku z przeszczepieniem narządu.
  
  

Nowotwór pojawia się zazwyczaj 10 do 15 lat po przetrwałym zakażeniu wirusem. Przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów.




W późniejszej fazie mogą pojawiać się następujące objawy:




• krwawienie pomiędzy regularnymi krwawieniami miesięcznymi;
  
  

• krwawienie po stosunku, prysznicu lub badaniu ginekologicznym;
  
  
• krwawienie miesięczne, które trwa dłużej i jest bardziej obfite niż zwykle;
  
  
• krwawienie po menopauzie;
  
  
• obfite upławy z pochwy;
  
  
• ból w podbrzuszu;
  
  
• ból podczas stosunku.