Anty Mulerian Hormon (AMH)

Pacjent powinien być na czczo.
Krew pobrać rano między 7:00, a 9:00 lub wg. wskazań lekarza.

Wynik AMH dostarcza informacji na temat potencjału rozrodczego kobiety i jest to obligatoryjne badanie zlecane w sytuacji problemów z płodnością.

• Rezerwa jajnikowa: Badanie AMH pomaga określić, ile pęcherzyków jajnikowych pozostało w organizmie kobiety i ile jeszcze może być dostępnych do owulacji w przyszłości. Wyższa wartość AMH sugeruje większą rezerwę jajnikową, podczas gdy niższa wartość wskazuje na mniejszą rezerwę.
  
• Przewidywanie menopauzy: Wyniki AMH mogą być używane do oszacowania, kiedy kobieta wejdzie w okres menopauzy. Niska wartość AMH wskazuje na zbliżający się okres menopauzy.
  
• Odpowiedź na leczenie niepłodności: Badanie AMH pozwala przewidzieć, jak organizm kobiety zareaguje na stymulację jajników. Kobiety z wyższą wartością AMH mogą mieć lepszą odpowiedź na te terapie. Stosowane są protokoły stymulacji oparte m.in. o wynik AMH.
  
• Diagnostyka PCOS: Badanie AMH może być stosowane jako narzędzie diagnostyczne w przypadku zespołu policystycznych jajników (PCOS), ponieważ kobiety z PCOS często mają podwyższone poziomy tego hormonu.
  
• Badanie AMH może być przydatne dla kobiet planujących ciążę, które chcą ocenić swój potencjał rozrodczy.
  
Jest to również badanie wskazane dla kobiet planujących ciążę w dalszej przyszłości, aby upewnić się, że ich potencjał rozrodczy jest na odpowiednim poziome i gdy podejmą decyzję o macierzyństwie, będą mogły ją zrealizować.

AMH u kobiet osiąga najwyższy poziom po osiągnięciu dojrzałości płciowej, spadając następnie wraz z wiekiem; po osiągnięciu menopauzy staje się niewykrywalne.Stężenie AMH w surowicy okazuje się być relatywnie stabilne w trakcie cyklu miesiączkowego; do jego znaczniejszych wahnięć dochodzi u młodszych kobiet. Stężenie AMH wykazuje później mniejsze wahania w trakcie cyklu czy pomiędzy cyklami niż podstawowe stężenie FSH.Stężenie AMH w surowicy spada znacząco podczas stosowania antykoncepcji farmakologicznej dwuskładnikowej.

Oznaczanie stężenia AMH w surowicy stosowane jest głównie do oceny rezerwy jajnikowej odzwierciedlającej liczbę pęcherzyków antralnychych (AFC) oraz do przewidywania odpowiedzi na kontrolowaną stymulację jajników.Oznaczenia AMH są pomocne także w diagnostyce zaburzeń płciowych u dzieci czy monitorowaniu guzów warstwy ziarnistej w celu wykrycia trwającego stanu chorobowego lub jego nawrotu.Sugeruje się też oznaczanie AMH jako markera w diagnostycezespołu policystycznych jajników (PCOS) oraz w przewidywaniu początku menopauzy.

Niska rezerwa jajnikowa.

Najważniejszym czynnikiem wpływającym na obniżenie rezerwy jajnikowej jest wiek kobiety. Liczba komórek jajowych jest określona już w momencie, gdy dziewczynka przychodzi na świat i wynosi średnio ok. 400 tys. Z wiekiem pula komórek jajowych maleje, podobnie jak poziom hormonu antymullerianowskiego.

U kobiet w okresie rozrodczym liczba komórek jajowych wynosi średnio ok. 40 tys. Istotny spadek płodności obserwuje się od 30 roku życia, a ryzyko, że w ciągu roku starań o dziecko nie uda się uzyskać ciąży, wzrasta z 5% (20-25 r.ż.) do 30% (35-38 r.ż.). Wiek kobiety oraz jej rezerwa jajnikowa mogą również wpływać na jakość komórek jajowych.

Warto pamiętać, że zabiegi operacyjne wykonywane na przydatkach mogą prowadzić do częściowej, a czasem nawet znacznej utraty rezerwy jajnikowej. W niektórych przypadkach bardzo niski poziom AMH jest konsekwencją wczesnego wygasania funkcji jajników (ang. Premature Ovarian Failure, POF).

Obniżony poziom rezerwy jajnikowej może mieć podłoże:

• genetyczne,
  
  
• autoimmunologiczne,
  
  
• być wynikiem przebytych stanów zapalnych,
  
  
• efekt agresywnych terapii onkologicznych.
  
  

Ocena rezerwy jajnikowej (AMH)

Pierwszym badaniem wykonywanym w celu oceny rezerwy jajnikowej jest określenie poziomu hormonu antymüllerowskiego AMH w surowicy krwi. Stanowi on unikalny parametr endokrynologiczny, oceniający funkcje żeńskich gonad płciowych i jest idealny jako:



• wskaźnik oceny płodności;
  
  
• parametr liczby rosnących pęcherzyków jajnikowych – marker rezerwy jajnikowej;
  
  
• czynnik prognostyczny przedwczesnego wygasania funkcji jajników.
  
  
Przedwczesne wygasanie funkcji jajników

W przypadku przedwczesnego wygasania funkcji jajników (ang. Premature Ovarian Failure, POF), poziomy AMH w surowicy są bardzo niskie, a nawet nieoznaczalne. Pomiar stężenia AMH odgrywa również istotną rolę w diagnostyce początkowego stadium przedwczesnego wygasania funkcji jajników u prawidłowo jeszcze miesiączkujących kobiet. Rozpoczynająca się niewydolność jajników w swoim pierwszym stadium może ujawnić się pod postacią nieregularnych cykli miesiączkowych (przejściowa niewydolność jajników) i w ciągu 3 do 10 lat przechodzi w stadium menopauzy.

Dotychczasowe badania wykazały, iż oznaczenie stężenia AMH pozwala precyzyjnie rozróżnić początkowe stadium POF z regularnymi cyklami miesiączkowymi, od stadium przejściowej niewydolności jajników u pacjentek niespełniających wszystkich kryteriów tego zespołu. Jednocześnie u kobiet z PCOS, czyli Zespołem Policystycznych Jajników, poziom AMH jest znacząco podwyższony.

Postępowanie w przypadku obniżonej rezerwy jajnikowej

W przypadku kobiet z obniżoną rezerwą jajnikową konieczne jest indywidualne zaplanowanie terapii, poprzedzone oceną przyczyn problemu. Na precyzyjne zaplanowanie odpowiedniej strategii postępowania klinicznego w przypadku pacjentek onkologicznych, czy z przedwczesnym wygasaniem funkcji jajników, pozwala analiza zależności między poziomem AMH i pulą pęcherzyków jajnikowych. Ścisła korelacja z ilością pierwotnych pęcherzyków jajnikowych umożliwia ocenę spodziewanej odpowiedzi jajników na zastosowanie leków w programach rozrodu wspomaganego. Na podstawie wyników, lekarz indywidualnie ustala optymalny schemat stymulacji owulacji umożliwiający uzyskanie jak największej liczby pęcherzyków jajnikowych, przy ograniczeniu ryzyka działań niepożądanych.

Niski poziom rezerwy jajnikowej może oznaczać konieczność pobrania i zamrożenia komórek jajowych , zanim rezerwa się wyczerpie, w celu późniejszego wykorzystania ich w leczeniu. Warto podjąć takie kroki, aby uniknąć ryzyka naturalnego wyczerpania rezerwy przed zakończeniem leczenia, czyli przed osiągnięciem upragnionej ciąży